Istoria

Τοπική Ιστορία


Από 1-1-2011 οι πρώην δήμοι Μενιδίου, Ινάχου και Αμφιλοχίας, αποτελούν Δημοτικές Ενότητες του νέου δήμου Αμφιλοχίας, με συνολικό πληθυσμό 14.979 κατοίκους (απογραφή 2021) και έκταση 1.099.354 στρέμματα.


* Σύντομη διοικητική ιστορία *

01-07-1836: Η Λαγκάδα ορίζεται πρωτεύουσα του δήμου Θυάμου

08-03-1841: Η Βαλμάδα ορίζεται πρωτεύουσα του δήμου Θυάμου

08-12-1845: Ο οικισμός Φλωριάδα προσαρτάται στο δήμο Θυάμου

29-05-1896: Ο οικισμός Μενίδι προσαρτάται στο δήμο Θυάμου

31-08-1912: Δημιουργούνται οι κοινότητες Βαλμάδας (περιλαμβάνει και την Λαγκάδα - καταργείται ως οικισμός το Μενίδι) και Φλωριάδας (περιλαμβάνει το Θεριακήσι)

03-10-1925: Οι κοινότητες Βαλμάδας και Φλωριάδας αποσπώνται στο νομό Άρτας

15-04-1926: Οι κοινότητες Βαλμάδας και Φλωριάδας αποσπώνται στο νομό Αιτ-νίας

18-04-1928: Δημιουργείται η κοινότητα Λαγκάδας (αποσπώμενη από Βαλμάδα)

11-04-1951: Καταργείται η κοινότητα Λαγκάδας και δημιουργείται η κοινότητα Μενιδίου

16-05-1959: Η κοινότητα Βαλμάδας προσαρτάται στην κοινότητα Μενιδίου

31-12-1997: Συνενώνονται οι κοινότητες Μενιδίου και Φλωριάδας και δημιουργείται ο δήμος Μενιδίου

31-12-2010: Συνενώνονται οι δήμοι Αμφιλοχίας, Ινάχου και Μενιδίου και δημιουργείται ο δήμος Αμφιλοχίας.


Το Μενίδι στη δεκαετία 1950


Σύντομη ιστορία (Θανάσης Καλαμπόκης)
Εισαγωγή. Το Μενίδι αποτελεί Δημοτική Ενότητα του δήμου Αμφιλοχίας, έχει περίπου 2.500 μόνιμους κατοίκους, ενώ τους καλοκαιρινούς μήνες ο πληθυσμός του σχεδόν διπλασιάζεται εξαιτίας των τουριστών και των μεταναστευμένων στα μεγάλα αστικά κέντρα Μενιδιωτών που επαναπατρίζονται.
Στην περιοχή – η οποία βρίσκεται εντός των ορίων του Δήμου Μενιδίου – δεν έχει γίνει ολοκληρωμένη και εμπεριστατωμένη ιστορική έρευνα (με την βοήθεια της αρχαιολογικής σκαπάνης), έτσι ώστε να τεκμηριωθεί, ιστορικά, η συνέχεια του τόπου από την αρχαιότητα έως σήμερα.
Αρχαία ιστορία. Τα πρώτα σημάδια ζωής ανακαλύπτουμε πριν από 4000 χρόνια και αυτό το μαρτυρούν τα υπολείμματα αρχαίων τειχών που βρίσκονται στο Παλιόκαστρο και στην Καστριώτισσα, οικισμοί του Δήμου σήμερα. Η περιοχή εντάσσεται, κατά την αρχαιότητα, στα όρια του Αμφιλοχικού Άργους και ανήκε στην Αιτωλική συμπολιτεία και συνόρευε με τους αρχαίους Αμβρακιώτες (σημερινοί Αρτινοί).
Οι ιστορικοί διαφωνούν ως προς την τοποθεσία των αρχαίων πόλεων στην περιοχή, καθώς δεν έχουν γίνει εκτεταμένες ανασκαφές, με αποτέλεσμα την ύπαρξη πολλών θεωριών - αντιφατικών συνήθως μεταξύ
τους – για το τι επικρατούσε κατά την αρχαιότητα.
Ο ιστορικός Ταξ. Βλαχοδήμος – Λεπενιώτης αναφέρει τα εξής: “Ιδομένη, πολίχνη του Αμφιλοχικού Άργους, βρισκόταν επί του όρους Θυάμου (Μακρυνόρος ή Σπάρτον όρος )”. Κατά την διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου οι κάτοικοι βρίσκονται στο πλευρό των Αθηναίων και των Ακαρνάνων. Μάλιστα αναφέρουν οι ιστορικοί, στο σημείο που βρίσκεται σήμερα το Παλιόκαστρο, έλαβε χώρα μεγάλη μάχη μεταξύ Ακαρνανών- έχοντας τη βοήθεια των Αθηναίων- και των Αμβρακιωτών με ήττα των δεύτερων (426 – 425 π.Χ.)
Πάντως η ακριβής τοποθεσία της Ιδομένης παραμένει ακαθόριστη. Επίσης ένας άλλος ιστορικός, ο Hewzey που περιπάτησε τη Φλωριάδα, κατά το 19ο αιώνα, αναφέρει πολλές λεπτομέρειες και εντάσσει τρεις πόλεις κατά την αρχαιότητα, μία στην Καστριώτισσα και την άλλη στο Παλιόκαστρο.
Κατά την διάρκεια των ρωμαϊκών χρόνων η ευρύτερη περιοχή ανήκε στην Ήπειρο.
Μεταξύ του 3ου αιώνα μ.Χ. (Βυζαντινή εποχή) οι κάτοικοι θα υποστούν μεγάλες καταστροφές από τις ορδές των Γότθων , Βανδάλων που έκαναν συχνά επιδρομές στην ευρύτερη περιοχή του Βάλτου.
Μετά την κατάληψη της Κων/πολης από τους Φράγκους (1204) όλη η επαρχία Βάλτου ανήκει στο Δεσποτάτο της Ηπείρου που είχε 
πρωτεύουσα την Άρτα. Και αυτή την περίοδο γνώρισε αρκετές καταστροφές κυρίως από τις επιδρομές των Σέρβων του Στέφανου Δουσάν που βρίσκονταν σε διαρκή πόλεμο με το Δεσποτάτο της Ηπείρου.
Περίπου το 1400 μ.Χ. , αναφέρουν οι ιστορικοί , μια κωμόπολη γνωρίζει μεγάλη άνθιση (πιθανολογείται ότι ήταν το Παλιοχώρι). Η κωμόπολη είχε χτιστεί στα ερείπια μιας αρχαίας πολιτείας και αναφέρεται ότι κατά την διάρκεια των γιορτών οι κάτοικοι συγκεντρώνονται στην πλατεία του χωριού- πιθανολογείται ότι βρισκόταν στο σημερινό Αγ. Λουκά- ντυμένοι στα φλουριά και γίνονταν ορατοί από τα απέναντι χωριά. Οι θρύλοι αναφέρουν ότι από την περίπτωση αυτή πήρε το όνομα της η Φλωριάδα. Στην ευρύτερη περιοχή της Φλωριάδας (πολιτεία δηλ. με τα πολλά φλουριά) διατηρούνται από την εποχή εκείνη αλλά και από πολύ αργότερα σημαντικά εκκλησιαστικά μνημεία και ναοί. Πνευματικά κέντρα της περιοχής κατά τους αιώνες αυτούς, αλλά και αργότερα, απετέλεσαν τα διάφορα μοναστήρια που βρίσκονται σκορπισμένα μέσα στα απόκρημνα δάση του Μακρυνόρους. Τα πιο σημαντικά ήταν η μονή Ρέθα, καθώς και οι μονές Συγγενώνκαι Δρυμοναρίου στην περιοχή της Φλωριάδας.



Τουρκοκρατία. Από το 1449 η ευρύτερη περιοχή αποτέλεσε σαντζάκι της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Κατά την διάρκεια του Οθωμανικού ζυγού δραστηριοποιούνται αρματωλοί και κλέφτες, τα κατορθώματα των οποίων έχουν γίνει θρύλος. Η περιοχή δεν θα γνωρίσει στενά τον τουρκικό ζυγό εξαιτίας της ύπαρξης των κλεφταρματωλών.
Κατά τη διάρκεια της επανάστασης η ανάμειξη των κατοίκων του Βάλτου, σ’ αυτήν, ήταν ζωηρή. Η περιοχή του Βάλτου ήταν από τις πρώτες που κήρυξαν την έναρξη του αγώνα για την ελευθερία.
Μάχη της Λαγκάδας. Ονομαστή θα μείνει η μάχη που διεξήχθη στα στενά του Μακρυνόρους, στη θέση Παλιοκούλια – Λαγκάδα (ονόματα αγωνιστών*) εναντίον των τουρκικών στρατευμάτων του Ισμαήλ που είχαν σταλεί κατά διαταγή του Χουρσίτ, πασά των Ιωαννίνων, να καταπνίξουν την επανάσταση στο Μεσολόγγι. Έγινε σκληρή μάχη, η οποία έληξε με βαριές απώλειες από την πλευρά των Τούρκων εξαναγκάζοντάς τους να γυρίσουν πίσω άπρακτοι και να καθυστερήσει έτσι η προσπάθεια κατάπνιξης της εξέγερσης. Η μάχη αυτή συνέβαλλε ως ένα μικρό λιθαράκι στο οικοδόμημα της επανάστασης.



Νεότεροι χρόνοι. Από το 1831 η περιοχή ανήκει στο Ελληνικό κράτος και αποτέλεσε καταφύγιο για πολλούς κατοίκους γειτονικών χωριών που βρίσκονταν ακόμη υπό Τουρκική κατοχή. Έκτοτε οι δεσμοί αυτών των χωριών ισχυροποιήθηκαν και διαρκούν ως σήμερα. Όμως, σ’ αυτό το σημείο θα πρέπει να σημειωθεί ότι η περιοχή παρουσιάζεται χαρτογραφημένη σε διάφορους βενετσιάνικους χάρτες του 17ουαιώνα και αναφέρεται ως Minidi. Επιπλέον περιηγητές του 19ου αιώνα αναφέρουν το Μενίδι ως επίνειο της Άρτας.
Για παράδειγμα ο γνωστός σε όλους για τις προσπάθειές του για την αναβίωση των Ολυμπιακών αγώνων, Δημήτριος Βικέλας αναφέρει στο έργο του “Από Νικοπόλεως εις Ολυμπίαν” το οποίο εκδόθηκε το έτος 1886 τα εξής : “Από Βόνιτσαν μετέβημεν κατ’ ευθείαν εις Μενίδι, εις τον μυχόν του κόλπου. Το Μενίδι είναι το επίνειον της Άρτης. Άλλοτε η συγκοινωνία εγένετο δια της Σαλαώρας ή της Κύπραινας, οπόθεν ο δρόμος είναι τεσσάρων περίπου ωρών, ενώ δια της νέας οδού, από Μενίδι, μεταβαίνει τις εφ’ αμάξης εις Άρταν εντός δύο ωρών. Η οδός, δεν είναι περίφημος, άλλ’ οπωσδήποτε είναι αμαξιτή. Γίνεται λόγος περί βελτιώσεώς της, πρόκειται δε να κατασκευασθή και άλλη οδός ήτις από Άρταν διευθυνόμενη προς βορράν και διασχίζουσα την ελευθερωθείσαν στενήν λωρίδα της Ηπείρου, θα συνενωθεί δια των στενών της Πίνδου, με το σύμπλεγμα των Θεσσαλικών οδών. Προ δεκαπέντε περίπου ετών το Μενίδι τούτο ήτο η φωλέα της ληστείας. Τις ετόλμα τότε να προσορμισθή εκεί άνευ στρατιωτικής συνοδείας ; Τα δάση και αι φάραγγες των πέριξ ορέων ήσαν τα κρησφύγετα ενόπλων συμμοριών, οι δε λησταί εύρισκον πρόχειρον καταφύγιον εις την γείτονα επικράτειαν (Τουρκική) οπότε τους εστενοχώρει η καταδίωξις των Ελληνικών αποσπασμάτων. Τούτο ήτο κληρονομία του παρελθόντος. Εις τα άβατα ταύτα όρη οφείλεται η επί Τουρκοκρατίας ύπαρξις των κλεφτών, οίτινες μόνοι εξεπροσώπευσαν διαρκώς την ένοπλον κατά της τυραννίας διαμαρτύρησιν και διετήρησαν το πολεμικόν της Ελληνικής φυλής πνεύμα κατά την μακράν διάρκειαν της δουλείας”.
Επιπλέον στις αρχές του 20ου αιώνα ο συγγραφέας Σπυρίδωνας Παγανέλης στο έργο του “Πάρεργα φύλλα - Από του Σαρωνικού εις τον Αμπρακικόν - Η Άρτα- Τα Τζουμέρκα” (1905) αναφέρει σχετικά με το Μενίδι :“Κατά μέτωπον, λευκόν σημείον, παρά την χλοεράν ακτήν, δεικνύει το Μενίδι, εγγύς δε λόφοι σύνδενδροι, υπό του κύματος βρεχόμενοι, άγουσι προς το ιστορικόν Μακρυνόρος… Αποβαίνει δυσνόητον τίνος ένεκα, αντί του γραφικού και επιχαρίτου Μενιδίου, προεκρίθη η δυσώνυμος Κόπραινα, ως επίνειον της Άρτης, και του όλου τμήματος της ελευθερωθείσης ηπειρωτικής γης… Και εν τούτοις, το μόλις ημίσειαν ώραν απέχον γραφικώτατον και υγιέστατον Μενίδιον, παρωράθη ως επίνειον, αντί τούτου δε κατεστάθη λιμήν της ελευθέρας Ηπείρου η Κόπραινα, εις ην αναγκαστικώς οφείλουσι ν’ αποβιβάζωνται οι σταθεροί της επαρχίας Άρτης, και της πόλεως κάτοικοι, και οι εκτάκτως επισκεπτόμενοι αυτήν”.
Κατά την διάρκεια της γερμανικής κατοχής οι περιοχές επλήγησαν σημαντικά από την Γερμανική θηριωδία με αποτέλεσμα να καταστραφούν πολλοί οικισμοί. Οι κάτοικοι συμμετείχαν ενεργά στην Εθνική αντίσταση και από τα χωριά του Βάλτου ξεκινούσαν οι αντάρτικες ομάδες για να πλήξουν καίρια τον εχθρό - δυνάστη. Τρανή απόδειξη της ενεργό συμμετοχής στην Αντίσταση, η καταστροφή της ιταλικής μεραρχίας Brenero, στο όρος Μακρυνόρος και στη θέση Κατσούλη από τις δυνάμεις του Ναπολέοντα Ζέρβα. Ήδη στο χώρο που διεξήχθη η μάχη έχει στηθεί ηρώο για να τιμήσουν την ηρωική δράση.
Το 1945 οικοδομείται η έδρα του δήμου, το Μενίδι, σε μια περιοχή όπου κατοικούσαν μερικές οικογένειες ψαράδων, στο μυχό του Αμβρακικού κόλπου απέναντι από τον όρμο της Κόπραινας. Οι πρώτοι που κατοίκησαν ήταν κάτοικοι των γύρω οικισμών που είχαν υποστεί σημαντικές ζημιές κατά την διάρκεια της γερμανικής κατοχής.
Το 1955 συνενώθηκαν οι κοινότητες Βαλμάδας και Λαγκάδας και δημιουργήθηκε η κοινότητα Μενιδίου. Το 1998, με το πρόγραμμα "Καποδίστριας", ενώθηκαν οι κοινότητες Μενιδίου και Φλωριάδας και σχηματίστηκε ο δήμος Μενιδίου. Για πρώτη φορά οι εκλογές για δήμαρχο έγιναν τον Οκτώβριο του 1998.
Μετά τον Β' παγκόσμιο πόλεμο η ανάπτυξη του Μενιδίου είναι ραγδαία, και από ένα μικρό ψαράδικο χωριό αποτελεί σήμερα ένα τουριστικό θέρετρο, με πλήθος εγχώριων και αλλοδαπών επισκεπτών.
Το Μενίδι υποστηρίζεται ότι πήρε την ονομασία του από τις πολλές μενίδες, μικρά ψαράκια που βρίσκονταν στην περιοχή εν αφθονία.
Το κεφάλαιο "Σύντομη Ιστορία" γράφτηκε από Θανάση Λ. Καλαμπόκη και βασίζεται σε εργασία της ομάδας των νέων επιστημόνων του δήμου Μενιδίου - Στάθη Πολύζου, Δώρας Παπαβασίλη και Κώστα Τραπεζιώτη.


Από τον πολύ ενδιαφέροντα δικτυακό τόπο  http://www.kosmasaitolos-atlas.gr αντιγράψαμε αγωνιστές που πολέμησαν στη μάχη της Λαγκάδας.
  • ΚΑΒΟΥΡΑΣ ΝΙΚΟΣ -1832 (Προσωπικότητες του νομού Αιτωλοακαρνανίας/Κ)
    Από τη Λεπενού. Πολέμησε και διακρίθηκε στη Λαγκάδα, το Μακρυνόρος, το Κομπότι, το Πέτα, την Άρτα, το Βουλγαρέλι κ.α. Βρέθηκε, επίσης, στις πολιορκίες τού Μεσολογγίου και κατά την έξοδο πληγώθηκε. …     28 Νοέμβριος, 2008
  • ΖΟΥΤΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ 1789- (Προσωπικότητες του νομού Αιτωλοακαρνανίας/Ζ)
    Από το Κριεκούκι(Καστράκι). Διέπρεψε στις μάχες Μακρυνόρους, Κομποτίου, Λαγκάδας, Άρτας, Πέτα, αλλά και στην τρομερή μάχη τού Λουτρακίου, όπου έδειξε μοναδική καρτεροψυχία και γενναιότητα.ΠΗΓΕΣ &n …    28 Νοέμβριος, 2008
  • ΖΙΑΓΚΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ (Προσωπικότητες του νομού Αιτωλοακαρνανίας/Ζ)
    Από το Σύντεκνο. Τάχθηκε, εξ αρχής, στο στράτευμα του Γεωργίου Καραϊσκάκη. Εν συνεχεία, μετέβη στον οπλαρχηγό Ιωάννη Ράγκο, στις τάξεις τού οποίου παρέμεινε μέχρι το τέλος τού Αγώνα (1828). Έλαβε …    28 Νοέμβριος, 2008
  • ΖΑΡΚΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ -1838 (Προσωπικότητες του νομού Αιτωλοακαρνανίας/Ζ)
    Από τη Στάνου. Πολέμησε στις μάχες Μακρυνόρους, Λαγκάδας, Πέτα, Πλάκας και στις πολιορκίες τού Μεσολογγίου, κατέχοντας βαθμό αξιωματικού. Σκοτώθηκε το 1838, μαχόμενος, ως επιτετραμμένος τής κυβερν …     27 Νοέμβριος, 2008
  • ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΚΩΣΤΑΣ (Προσωπικότητες του νομού Αιτωλοακαρνανίας/Δ)
    Από τη Δούνιστα(Σταθά). Πολέμησε υπό τις οδηγίες τού Ανδρέα Ίσκου στις μάχες Μακρυνόρους, Λαγκάδας, Κομποτίου, Πέτα, Άρτης, Σταυρού, Πλάκας και σε όλο το διάστημα της δεινής πολιορκίας τού Μεσολογ …    27 Νοέμβριος, 2008
  • ΓΑΤΟΣ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ (Προσωπικότητες του νομού Αιτωλοακαρνανίας/Γ)
    Από το Κριεκούκι(Καστράκι). Υπηρέτησε την πατρίδα απ' αρχής τής Επαναστάσεως μέχρι τέλους. Παρευρέθη στις μάχες Λαγκάδας, Μακρυνόρους, Πέτα, Σταυρού Βουλγαρελίου και Πλάκας όπου έδειξε μεγάλο …    27 Νοέμβριος, 2008
  • ΒΑΚΡΑΚΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ (Προσωπικότητες του νομού Αιτωλοακαρνανίας/Β)
    Από τη Λεπενού. Μαζί με τον αδελφό του Κώστα έλαβαν μέρος στις μάχες Λαγκάδας, Μακρυνόρους, Κομποτίου, Πέτα-όπου σκοτώθηκε ο οπλαρχηγός Γ. Σκαρμίντζος- Άρτας, Βουλγαρελίου, καθώς και στην πολιορκί …    27 Νοέμβριος, 2008
  • ΒΑΚΡΑΚΟΣ ΚΩΣΤΑΣ (Προσωπικότητες του νομού Αιτωλοακαρνανίας/Β)
    Από τη Λεπενού. Από την αρχή τής Επανάστασης πολέμησε στις μάχες: Λαγκάδας, Μακρυνόρους, Κομποτίου, Πέτα, Άρτας, Σταυρού Βουλγαρελίου, Τζουμέρκων και στο Μεσολόγγι. Μετά την Έξοδο ακολούθησε τον Κ …    27 Νοέμβριος, 2008
  • ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ (Προσωπικότητες του νομού Αιτωλοακαρνανίας/Α)
    Από τη Λεπενού. Κατά τον Αγώνα χρημάτισε, αρχικά, υπό τον οπλαρχηγό Γ. Σκαρμίντζο με τον οποίο συμμετείχε στις μάχες τού Μακρυνόρους, τής Λαγκάδας και τού Κομποτίου (όπου σκοτώθηκε ο οπλαρχηγός). Μ …    27 Νοέμβριος, 2008
  • ΑΓΓΕΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ -1826 ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΤΟΥ '21 (Προσωπικότητες του νομού Αιτωλοακαρνανίας/Α)
    Από τα Σαρδίνινα. Προσέφερε τις υπηρεσίες του στον Αγώνα υπό τις οδηγίες Ανδρέα Ίσκου και κατόπιν υπό τον Γεώργιο Ζέρβα. Έλαβε μέρος στις μάχες Μακρυνόρους, Αγ. Γεωργίου, Λαγκάδας, Πέτα καθώς και …    24 Οκτώβριος, 2008
  • ΚΑΚΑΡΑΝΤΖΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΙΛΙΑΡΧΟΣ (Προσωπικότητες του νομού Αιτωλοακαρνανίας/Κ)
    Από το Σακαρέτσι(Περδικάκι). Συμμετείχε στις μάχες Μακρυνόρους, Λαγκάδας, Ανίνου, Άρτας, Σταυρού, Οξιάς, Λιδωρικίου, καθώς και στη μεγάλη πολιορκία τού Μεσολογγίου με τον βαθμό τού χιλίαρχου(το σχ …    19 Οκτώβριος, 2008
  • ΣΟΥΚΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ -1839 ΑΝΘΥΠΟΛΟΧΑΓΟΣ ΤΟΥ '21 (Προσωπικότητες του νομού Αιτωλοακαρνανίας/Σ)
    Από τη Λαγκάδα. Ανθυπολοχαγός. Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης πολέμησε στη δυτική Στερεά, ξεχωρίζοντας για τη γενναιότητά του. Στη θέση, μάλιστα, Λαγκάδι, λόγω τού φιλοκινδύνου πνεύματός του, δέ …    17 Οκτώβριος, 2008
  • ΨΩΡΙΑΡΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΧΙΛΙΑΡΧΟΣ ΤΟΥ '21 (Προσωπικότητες του νομού Αιτωλοακαρνανίας/Ψ)
    Από το Σύντεκνο. Αγωνιστής τού 1821. Πολέμησε ως σωματάρχης στις μάχες Λαγκάδας, Βουλγαρελίου, Πετρίλου, Κομποτίου, Πέτα, Λουτρακίου, Άρτας, Ξηρομέρου, Σκάλας Αιτωλικού, καθώς και στην τελευταία π … 

http://www.kosmasaitolos-atlas.gr


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Αναρτήσεις (Atom)

Βίντεο του μήνα: Climate change